Thứ Tư, 29 tháng 8, 2012

Châu chấu - Cào cào




      Lại sắp tới mùa gặt mới , ngoài ruộng  châu chấu , cào cào bay lung tung. Ngày bé ở quê cứ trưa nắng hè là cả lũ lang thang đuổi bắt ngoài đồng Dấng , bé hơn nữa ở Xuân Mai hay đem chai , đi bắt rồi thả vào đầy chai đem về rang muối với lá chanh.
      Bây giờ hay cãi nhau châu châu hay cào cào đầu nhọn , đầu bằng . Cũng như chuyện con tôm con tép ở mình gọi là con tôm gạo , tôm riu . Đấy là những con tôm thuộc lớp giáp xác bé tí . chưa bằng nửa đầu chiếc đũa rồi không lớn thêm được nữa  . Nhưng hình như nhiều nơi ( chẳng hạn ở Hà Nam) gọi nó là con tép .Ngẫm không phải , con tép thuộc lớp cá , ngành động vật có dây sống , như con tép hánh, tép mương , tép dầu , săn sắt  v v.....Chẳng vì chuyện này mà thời xưa ông chú mình kể đi bộ đội dân Hà Tây với dân Hà Nam chả oánh nhau tùm lum vì mỗi chuyện con tôm con tép.
      Mình thì biết con châu chấu đầu bằng (ảnh) .Châu chấu có nhiều loại , châu chấu hay ở ruộng , ao thì có châu chấu ri , và châu chấu đồng . Châu chấu ri đến con trưởng thành cánh vẫn ngắn tũn còi cọc . Còn châu chấu đồng thì to bằng đầu đũa , đến lúc trưởng thành cánh dài che đuôi , con cái thì 2 loại này có nhiều màu , con màu xanh , con màu đỏ ,con màu nâu . Con đực thì châu chấu ri màu rỉ sắt , còn châu chấu đồng màu tía .Nói chung các loại châu chấu cào cào thì con đực thường nhỏ hơn con cái . Châu chấu non thường gọi là châu chấu mầm , ở châu chấu đồng thường có 1 vệt dài từ lưng xuống đuôi, các loại khác hình như không có.
     Có loại châu chấu cánh dài trông xấu xí gọi là châu chấu ma , loại này thường hay ở trên đồi núi, vùng cỏ may . Có loại châu chấu hơi nhỏ hay đậu trên cây khoai nước, dọc mùng con đực con cái màu xanh lét, mình cũng không biết gọi là gì , loại này hay đẻ trứng vào cây khoai nước.
     Có loại châu chấu rất to thường đậu trên ngon cây móc hùm ( cây này hình như là ngoại nhập , cũng như rùa tai đỏ) gọi là châu chấu voi . Loại này màu xanh , bên trong cánh màu đỏ có cặp càng to như cái thìa của trẻ con . Bắt nó mà bị nó đạp vào tay khéo chảy máu.
     Cũng có loại châu chấu chỉ sống ở bụi tre , ăn lá tre .Loại này to hơn châu chấu đồng nhưng nhỏ hơn châu chấu voi , Gọi là châu chấu tre .Ngày xưa thường đi bắt châu chấu về rang muối cũng chỉ bắt châu chấu đồng , các loại khác không tính tiền , có chăng chỉ bắt nuôi chim chào mào.
  Cào cào thì đầu nhọn , cánh ngoài màu xanh , cánh trong màu đỏ . Khi cầm 2 càng nó bổ lên bổ xuống như giã gạo ,chả thế có câu ca dao " Cào cào giã gạo cho nhanh , mẹ may áo đỏ áo xanh cho cào ". Cào cào cũng có loại nâu thẫm , gọi là cào cào ma . Cào cào thường sống ở ruộng , ao, vườn .... 
   Nhưng không phải cứ đầu nhọn gọi là con cào cào . Như con cành cạnh to hơn con cào cào , mỗi khi bay đều có tiếng kêu cành cạch , con này đuổi bắt hơi khó . Lại có con muồm muỗm, côn cốn , cũng đầu nhọn , nhưng loại này hình như ăn thịt như con bọ ngựa chứ không ăn cỏ như châu chấu, cào cào.
     Nhà văn Tô Hoài viết chuyện "Dế mèn phiêu lưu kí " tả về đời sống xã hội của côn trùng . Mình thấy cụ cũng gọi cào cào đầu nhọn, châu chấu đầu bằng .
Châu chấu, cào cào , bọ ngựa, bọ muỗm thì hình như con cái bao giờ cũng to hơn con đực , nhưng có lẽ dế mèn và dế dũi thì con đực to hơn con cái ,
     Cũng một đôi lần mình thấy châu chấu đẻ trứng ,nhưng chưa thấy trứng nở thành con bao giờ , châu chấu trưởng thành chỉ đẻ trứng một lần rồi chết
     Bây giờ đồng ruộng bị thu hẹp , đất đai bị thu hồi cho dự án . Thuốc sâu được sử dụng cũng nhiều , mà môi trường nước ô nhiễm nặng , chẳng biết mấy chục năm nữa con cháu chúng ta có còn biết đến sự tồn tại của châu chấu, cào cào hay chỉ biết qua sách vở ?






      


Chủ Nhật, 12 tháng 8, 2012

Chó

Ngẫm cũng thấy oan cho con chó . Chẳng hiểu cái quan niệm người phương Đông chúng ta như nào , bao nhiêu tội lỗi trút hết lên đầu con chó.
Hồi xưa đi học mà bị điểm kém về là ăn chửi " học dốt như chó" .Hay lỡ làm việc gì bị hỏng thì câu nhận được cũng là " ngu như chó".
Rủi có thằng nào đểu giả lừa lọc người khác sẽ bị rủa là " thằng chó " "thằng chó chết " hơn tí nữa thì là " thằng chó chết 
không riềng " " con chó ghẻ kinh niên " v v.... có lẽ theo quan niệm của người Phương Đông nói chung và dân Việt nói riêng thì con chó là sự kết hợp hài hòa giữa sự ngu dốt và đểu giả . 
Ở VN ra đường mà bảo người khác là " chó " thì phải 90% cãi nhau to , vớ vẩn còn có máu rơi .
Kể ra cũng không phải , cũng như người , người có thằng đểu , thằng tốt, thằng ngu , thằng khôn . Chó cũng có con thế lọ , con thế chai , có con chó khôn được huấn luyện làm chó cảnh sát , chó mật vụ , chó diễn viên . Lại có những con chó chỉ nuôi cho thau tháu rồi nhét vào nồi với riềng , mắm tôm .
Mình đọc nhiều truyện về chó , Con chó Bấc , Nanh Trắng của Jack London , Kazan của James Oliver Curwood ..... , đến Con chó xấu xí của Kim Lân vv.... mình thấy ở cho đa số là những con vật trung thành , tình cảm .
Nhà mình hồi xưa cũng có mấy con chó . Con đầu tiên mình biết là con Tô , hình như lúc đó mình khoảng 3,4 tuổi gì đấy . Con chó vằn hổ, rất dữ , nó chỉ ăn cơm nguội độn sắn, khoai lang . mà bữa đói bữa no . con đấy khôn , trông nhà tốt, về sau hình như đói quá bị câu mât, mình với chị Ngọc đi tìm cả buổi chiều.
Hồi ở Thạch Thất bà nội có con chó gọi là con NíchKi , hình như nó còn hơn tuổi mình .Con này cũng rất khôn , bố mình bảo nó mà chết thì chôn chứ ko bao giờ thịt . Lứa cuối nó đẻ ra 2 con bà nội cho mình với thằng Châu mỗi đứa 1 con , con Nichki sau lứa đó thì cũng già, rồi chết.
Mẹ mình mang 2 con chó về Xuân Mai nuôi , hồi đó bé biết đếch . Ấy thế mà cũng tính như đúng rồi nhá , thằng Châu được con to hơn đặt tên là Tô , mình được con bé đặt tên là Minu , mình với nó tính sau này 2 con chó đẻ con , bán chó con lấy vốn . khà khà ... Tính vậy thôi nhưng cái quan trọng nhất mình không tính . Khốn nạn ! Lúc đó bố mất rồi , nhà còn 6 anh em ăn học , cơm người còn chả đủ chứ nói gì cơm chó , Minu nhà ta lại hay ăn vụng , chủ của nó cũng bị mấy anh chị ghét nữa, thế là nó bị hành hạ suốt ngày . Mụ Ngọc ( riêng việc này éo gọi chị nữa) nhiều lần túm cổ quẳng nó xuống ao . Nghĩ cũng tội , nó có ăn vụng cái chó gì đâu ngoài tí cám lợn , . Thế rồi 1 hôm Lão Tuấn sắp phải đi thực tập , bà già lo tiền sốt xình xịch , mình đi học về thấy thằng Châu mặt buồn thiu, nó bảo " mẹ bán minu rồi" . Lúc đó đang tức nên cũng kệ mẹ , thế đẽo nào đêm hôm ấy mơ thấy nó về nó trách, bẩu " tôi ăn ở như nào đâu mà anh vô tâm thế" .Mình biết đếch, bà già bảo bán cho người ta nuôi , cũng khù khờ tin . Mẹ ! chó hơn 10kg rồi ai rước về mà nuôi được , chỉ có vào nồi !
Ấy thế nhưng thằng em còn con Tô, con này lạ lắm nhá ! Thấy người nhà đánh nhau là xông vào bênh , về sau hình như nó bị đường ruột nó chết , thằng Châu khóc tu tu , khổ thân .
Về sau mình cũng nuôi 4,5 con chó từ bé đến lớn , cũng nhiều chuyện vui, buồn , dưng mà để dịp khác .
Nói vậy , nhưng mà mình cũng chả bênh cái giống chó, nhiều con tởm bỏ mẹ . Ngày xưa mình đi học toàn bị chó đuổi cắn không , cả 2 năm lớp 1, lớp 2 đi học toàn phải chờ đi cùng bạn ( sợ chó mà) . Hôm đi về 1 mình con chó nhà ông Thắng đuổi chạy rơi mẹ cả dép .
Hồi học cấp 3 mình hay đi qua chỗ nhà ông Cường Ngọng , có con chó vằn vện hay đuổi , ban đầu mình cầm gậy hay lấy đá ném trả . Hôm mình thấy ghét quá mới đem cái ống thuốc bả chuột tẩm vào miếng thịt kho . chờ nó đuổi thì quẳng ra, nó ngửi ngửi rồi cắp chạy , khà khà . Nửa tháng sau mình quay lại đi đường ấy không thấy bóng dáng nó đâu nữa . 
Mà chó ỉa cũng khiếp, ở HN nhiều nhà cứ thả chó ra, nó toàn ra cổng nhà người ta để ỉa , hôm trước nhà đứa em cũng bị chó ỉa 1 bãi ngoài cửa , đang xui nó đánh bả đây :P
Túm cái váy lại là tự nhiên mấy bữa nay thèm ăn thịt chó ! Tiên sư cái giống chó, 

Thứ Hai, 6 tháng 8, 2012

Vần thơ bất chợt ( Tặng bé Elysa )

Thôi hết từ đây xa cách nhau
Chẳng thương nhau nữa bởi vì đâu?
Thề non hẹn biển ngày nao đó
Để đến giờ đây lệ đẫm sầu 

Lá kia khô úa từ hôm nào
Bạc bẽo lòng ai chẳng hiểu sao?
Thương mãi thương hoài rồi để hận
Mười năm chua xót khúc ly tao

Hoa nguyệt điêu tàn với lá khô
Một người lầm lỗi, kẻ thờ ơ
Thôi thì xa cách , cần chi nữa
Mặc kệ người , ta tìm giấc mơ
TQT ( 4/8/2012)