Châu chấu - Cào cào

      Lại sắp tới mùa gặt mới , ngoài ruộng  châu chấu , cào cào bay lung tung. Ngày bé ở quê cứ trưa nắng hè là cả lũ lang thang đuổi bắt ngoài đồng Dấng , bé hơn nữa ở Xuân Mai hay đem chai , đi bắt rồi thả vào đầy chai đem về rang muối với lá chanh.
      Bây giờ hay cãi nhau châu châu hay cào cào đầu nhọn , đầu bằng . Cũng như chuyện con tôm con tép ở mình gọi là con tôm gạo , tôm riu . Đấy là những con tôm thuộc lớp giáp xác bé tí . chưa bằng nửa đầu chiếc đũa rồi không lớn thêm được nữa  . Nhưng hình như nhiều nơi ( chẳng hạn ở Hà Nam) gọi nó là con tép .Ngẫm không phải , con tép thuộc lớp cá , ngành động vật có dây sống , như con tép hánh, tép mương , tép dầu , săn sắt  v v.....Chẳng vì chuyện này mà thời xưa ông chú mình kể đi bộ đội dân Hà Tây với dân Hà Nam chả oánh nhau tùm lum vì mỗi chuyện con tôm con tép.
      Mình thì biết con châu chấu đầu bằng (ảnh) .Châu chấu có nhiều loại , châu chấu hay ở ruộng , ao thì có châu chấu ri , và châu chấu đồng . Châu chấu ri đến con trưởng thành cánh vẫn ngắn tũn còi cọc . Còn châu chấu đồng thì to bằng đầu đũa , đến lúc trưởng thành cánh dài che đuôi , con cái thì 2 loại này có nhiều màu , con màu xanh , con màu đỏ ,con màu nâu . Con đực thì châu chấu ri màu rỉ sắt , còn châu chấu đồng màu tía .Nói chung các loại châu chấu cào cào thì con đực thường nhỏ hơn con cái . Châu chấu non thường gọi là châu chấu mầm , ở châu chấu đồng thường có 1 vệt dài từ lưng xuống đuôi, các loại khác hình như không có.
     Có loại châu chấu cánh dài trông xấu xí gọi là châu chấu ma , loại này thường hay ở trên đồi núi, vùng cỏ may . Có loại châu chấu hơi nhỏ hay đậu trên cây khoai nước, dọc mùng con đực con cái màu xanh lét, mình cũng không biết gọi là gì , loại này hay đẻ trứng vào cây khoai nước.
     Có loại châu chấu rất to thường đậu trên ngon cây móc hùm ( cây này hình như là ngoại nhập , cũng như rùa tai đỏ) gọi là châu chấu voi . Loại này màu xanh , bên trong cánh màu đỏ có cặp càng to như cái thìa của trẻ con . Bắt nó mà bị nó đạp vào tay khéo chảy máu.
     Cũng có loại châu chấu chỉ sống ở bụi tre , ăn lá tre .Loại này to hơn châu chấu đồng nhưng nhỏ hơn châu chấu voi , Gọi là châu chấu tre .Ngày xưa thường đi bắt châu chấu về rang muối cũng chỉ bắt châu chấu đồng , các loại khác không tính tiền , có chăng chỉ bắt nuôi chim chào mào.
  Cào cào thì đầu nhọn , cánh ngoài màu xanh , cánh trong màu đỏ . Khi cầm 2 càng nó bổ lên bổ xuống như giã gạo ,chả thế có câu ca dao " Cào cào giã gạo cho nhanh , mẹ may áo đỏ áo xanh cho cào ". Cào cào cũng có loại nâu thẫm , gọi là cào cào ma . Cào cào thường sống ở ruộng , ao, vườn .... 
   Nhưng không phải cứ đầu nhọn gọi là con cào cào . Như con cành cạnh to hơn con cào cào , mỗi khi bay đều có tiếng kêu cành cạch , con này đuổi bắt hơi khó . Lại có con muồm muỗm, côn cốn , cũng đầu nhọn , nhưng loại này hình như ăn thịt như con bọ ngựa chứ không ăn cỏ như châu chấu, cào cào.
     Nhà văn Tô Hoài viết chuyện "Dế mèn phiêu lưu kí " tả về đời sống xã hội của côn trùng . Mình thấy cụ cũng gọi cào cào đầu nhọn, châu chấu đầu bằng .
Châu chấu, cào cào , bọ ngựa, bọ muỗm thì hình như con cái bao giờ cũng to hơn con đực , nhưng có lẽ dế mèn và dế dũi thì con đực to hơn con cái ,
     Cũng một đôi lần mình thấy châu chấu đẻ trứng ,nhưng chưa thấy trứng nở thành con bao giờ , châu chấu trưởng thành chỉ đẻ trứng một lần rồi chết
     Bây giờ đồng ruộng bị thu hẹp , đất đai bị thu hồi cho dự án . Thuốc sâu được sử dụng cũng nhiều , mà môi trường nước ô nhiễm nặng , chẳng biết mấy chục năm nữa con cháu chúng ta có còn biết đến sự tồn tại của châu chấu, cào cào hay chỉ biết qua sách vở ?